Pierwsza pomoc w wypadkach samochodowych

Obowiązujące przepisy, montowane w samochodach systemy bezpieczeństwa, dobre warunki panujące na drogach wciąż nie potrafią zagwarantować stuprocentowego poczucia bezpieczeństwa na drodze. Co roku kilkaset osób ginie na polskich drogach. Czasami winna jest brawura, niesprawny samochód, nieszczęśliwy zbieg okoliczności czy tragiczne warunki pogodowe. Przyczyn jest wiele, ale jeżeli jesteś świadkiem wypadku, to warto znać zasady udzielania pierwszej pomocy. Twoja szybka reakcja może uratować komuś życie.

Kto wzywa pogotowie?

W świetle obowiązującego prawa obowiązkiem świadka wypadku samochodowego jest udzielenie pierwszej pomocy. Za nieudzielenie grozi kara do 5 tysięcy złotych grzywny, zakaz prowadzenia pojazdów, a nawet pozbawienie wolności. Zanim jednak przystąpisz do działań, zadbaj o swoje bezpieczeństwo. Pamiętaj, że jest to sprawą priorytetową. Na każdym etapie udzielania pomocy dbaj o to, by nic Ci się nie stało. Kolejnym krokiem jest odpowiednie zatrzymanie samochodu (jeżeli nim podróżowałeś), by nie blokował dojazdu służbom, włącz światła awaryjne oraz pozycyjne i oświetl miejsce zdarzenia. Powinieneś również założyć kamizelkę odblaskową, oraz ustawić trójkąt bezpieczeństwa, który poinformuje pozostałych kierowców o tym, by zachowali szczególną ostrożność. Tak zabezpieczone miejsce wypadku chroni nie tylko nadjeżdżających, ale także poszkodowanych i tych, którzy ruszyli na pomoc. Oceń sytuację – sprawdź, co się stało, rozejrzyj się wokół pojazdu, czy siła nie wyrzuciła któregoś z pasażerów do rowu, czy w zarośla. Jeżeli występuje zagrożenie życia, spróbuj wyciągnąć poszkodowanych, w przeciwnym razie pomocy udziela się w samochodzie. Następnie sprawdź stan osób biorących udział w wypadku. Oceń czy są przytomni, czy reagują na Twoje słowa. To czas by wezwać pogotowie. Wybierz numer 112 lub wskaż palcem osobę, która ma to zrobić stanowczym głosem. Dyspozytor zapyta o wszelkie niezbędne dane, miejsce wypadku czy ilość poszkodowanych osób.

Ocena stanu poszkodowanego

Ocena stanu poszkodowanego powinna przebiegać według metody ABCDE, czyli:

• Airway (drogi oddechowe) – sprawdź drożność dróg oddechowych, odchyl delikatnie głowę poszkodowanego do tyłu, trzymając za żuchwę i czoło.
• Breathe (oddech) – sprawdź, czy osoba oddycha – oceń, czy klatka piersiowa się unosi lub słychać oddech. W stresujących sytuacjach możesz użyć telefonu – jeżeli ekran zaparuje, to znaczy, że osoba oddycha. Ułóż ją w pozycji bezpiecznej. Jeżeli nie, przystąp do resuscytacji krążeniowo-oddechowej.  
• Circulation (krążenie) – sprawdź, czy poszkodowany nie ma krwotoków, ran otwartych, jeżeli są, postaraj się je zatamować, na przykład kawałkiem ubrania.
• Disability (przytomność) – sprawdź, czy osoba jest przytomna, zadaj jej proste pytania
• Exposure (ekspozycja) –  sprawdź pozostałe obszary ciała, ewentualne złamania itd.

Reanimacja

Przyjmując najgorszy wariant – zatrzymanie akcji serca, do momentu przyjazdu ratowników powinieneś wykonywać RKO. Jeżeli są w pobliżu inne osoby (świadkowie, gapie), powiedz, by rozejrzeli się wokół czy nie ma w pobliżu przenośnego defibrylatora – AED. Uklęknij obok poszkodowanego, spleć swoje dłonie ze sobą i ułóż na wysokości jednej trzeciej mostka, mierząc od dołu. Wyprostuj ramiona i uciskaj klatkę piersiową. Optymalnym tempem jest 100 na minutę – w tempie piosenki „Stayin’ alive” zespołu Bee Gees. Po 30 uciśnięciach powinny nastąpić dwa wdechy ratownicze. Z uwagi na swoje bezpieczeństwo wykonuj je w specjalnej maseczce jednorazowej z ustnikiem, która powinna być w apteczce. Jeżeli jej nie ma, możesz pominąć ten krok. Powtarzaj czynność do czasu przyjazdu karetki, odzyskania przytomności lub powrotu tętna. Jeżeli poczujesz zmęczenie, poproś kogoś o pomoc.

Udzielnie pierwszej pomocy powinno trwać do momentu przejęcia działań przez stosowne służy. W sytuacji, w której wrak samochodu może się przemieścić, na przykład zsunąć czy stoczyć, zagrożenia pożarem czy zadymienia konieczne będzie wyciągnięcie ofiar – pamiętaj, że wszystkie czynności powinieneś wykonywać tak, by Twoje bezpieczeństwo nie pozostało zagrożone.

Pamiętaj o apteczce

Apteczka według polskiego prawa nie jest wymogiem. Do obowiązkowego wyposażenia samochodu należy gaśnica typu ABC z homologacją, minimum 1-kilogramowa oraz trójkąt ostrzegawczy ze znakiem homologacji. Jako kierowca powinieneś zadbać o bezpieczeństwo swoje oraz innych, dlatego warto wozić ze sobą apteczkę, odpowiednio wyposażoną w:

• rękawiczki jednorazowe,
• folię termiczną NRC,
• maseczkę do sztucznego oddychania,
• materiały opatrunkowe,
• chustę trójkątną,
• nożyczki.

Co jeszcze warto mieć w bagażniku? Kamizelkę odblaskową, sprzęt typu multitool, komplet żarówek i bezpieczników, gotowy druk oświadczenia sprawcy kolizji drogowej.